شبهه

آیا بارگاه و ضریح بر قبر جایز است در مذهب شیعه یا خیر؟

رد بر شبهه

 شیعیان با ساختن گنبد و بارگاه بر قبرها مرتکب گناه و بدعتی شده اند که خودشان هم به این مسأله اعتراِف دارند. شیرازی می گوید:

شیعیان معتقدند، ساختن ضریحها، قبه ها و بارگاهها بر مرقدهای پیامبران، أئمه و شخصیتهای اسلامی از افضل ترین مقربات ـ عوامل نزدیكی ـ به خداوند است.[1]

روایاتی كه در كتب و منابع اصلی شیعه آمده، دیدگاه مذكور را رد می كند. به روایات زیر توجه كنید:

از ابو عبد الله علیه السلام روایت است:

رسول الله صلی الله علیه وسلم نهی كرده كه بر قبر ها نماز خوانده شود، یا بر آن بنشینید و یا یر آن بنایی بسازند.[2]

روایت است رسول الله صلی الله علیه وسلم از اینكه در قبر ها گچ بكار برده شود یا بنایی بر آن بسازند و یا بر آن بنشینند، نهی كرده است.[3]

به همین دلیل می بینیم كه ائمه این نهی را نقل كرده اند؛ از امام صادق علیه السلام روایت است كه فرمود:

هفت چیز حرام است: رشوه خوردن در قضاوت، پولی كه زن زنا كار در برابر عمل زشت دریافت می كند، پولی كه جادوگر و كاهن در یافت می كنند، پول فروش سگ و پولی كه برای ساختن بناهایی كه بر قبر ها ساخته می شود.[4]

از علی بن جعفر روایت است:

به ابو الحسن موسی بن جعفرعلیه السلام گفتم آیا ساختن بارگاه بر قبر ها و نشستن بر قبور درست است؟

گفت: درست نیست بر قبرها بنایی ساخته شود، بر آنها بنشینند، گچ به كار ببرند و یا از گل استفاده كنند. [5]

بنابراین بر همة مسلمانان واجب است كه به رسول الله صلی الله علیه وسلم و امیر المؤمنین و أئمه اقتدا كنند و شكی نیست كه سعادت و نیك بختی در پیروی از رسول الله صلی الله علیه وسلم و پیروان بر حقش است.

و از سماعه بن مهران روایت است كه از ابو عبد الله در خصوص زیارت قبر و ساختن مساجد بر قبر ها سؤال كردم، فرمود: زیارت قبور ایرادی ندارد اما نباید بر كنار قبر ها مساجد ساخته شود.

و پیامبر صلی الله علیه وسلم می فرماید: «لا تتخذوا قبری قبلة و لا مسجدا فان الله عزوجل لعن الیهود و النصاری حیث اتخذوا قبور انبیائهم مساجد»[6] قبر من را قبله و مسجد قرار ندهید، كه خداوند یهود و نصاری را آنگاه كه قبور پیامبران خود را مساجد قرار دادند، لعنت كرد».

از امیر المؤمنین علی رضی الله عنه روایت است، از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنیدم می گوید:

«لا تتخذوا قبرى مسجداً و لا بیوتكم قبورا و صلوا علَی حیثما كنتم فان صلاتكم و سلامكم یبلغنی» و فی روایة: «لا تتخذوا قبوركم مساجد» [7]قبر مرا مسجد قرار ندهید و خانه هایتان را به قبرستان تبدیل نكنید ـ با خواندن قرآن آن طور كه در روایت دیگر آمده ـ و هر جا بودید بر من درود وسلام بفرستید كه هر جا باشید، درود و سلام شما به من می رسد.

در روایتی دیگر آمده: قبرهایتان را مسجد قرار ندهید.

و محمد حسین كاشف الغطاء در كتاب مذكور حدیثی را كه مسلم از علی رضی الله عنه روایت كرده است: كه رسول الله صلی الله علیه وسلم به من دستور داد كه هیچ قبر مشرفی یعنی: ساخته شده و بلند شده از زمین را رها نكنم مگر اینكه با زمین برابر و یكسان كنم».

او به دیگر روایاتی كه به صراحت از ساختن و بلند كردن قبرها نهی می كند و از طرق فریقین نقل شده، هیچ اشاره ای نكرده، و این قطعا دلیل محکمی است که ثابت می کند علمای این طائفه (شیعه) عمدتا برای نصرت و پیروزی مذهبشان دروغ می گویند و مردم را گمراه می کنند.

و بعد از این دلائل، صداقت خمینی ثابت می شود هنگامی که گفت: «اگر تقیه نباشد مذهب شیعه در معرض نابودی و انقراض قرار می گیرد».

از این عمل كاشف الغطاء چنین بر می آید كه عده ای هستند كه نمی خواهند مردم از بسیاری از روایاتی كه از رسول الله صلی الله علیه وسلم ، امیر المؤمنین و ائمه ثابت است، باخبر شوند؛ زیرا اگر باخبر شوند، سلیقه ها و نظریات شخصی شان زیر سؤال می رود.

گفتنی است كه: دو روایت از طرق شیعه آمده كه روایت مسلم را تایید می كند.

اول: كلینی و حر عاملی از ابو عبد الله علیه السلام روایت می كنند كه فرمود:

امیر المؤمنین فرموده است، رسول الله صلی الله علیه وسلم مرا به مدینه فرستاد و دستور داد: هیچ عكس و مجسمه ای نگذارم مگر اینكه نابودش كنم و هیچ قبر ساخته شده ای نگذارم مگر اینكه با خاك یكسان كنم و هیچ سگی را نگذار مگر اینكه بكشم». [8]

دوم: كلینی و حر عاملی از ابو عبد الله علیه السلام روایت كرده اند كه فرمود: «امیر المؤمنین علی رضی الله عنه فرموده : رسول الله صلی الله علیه وسلم مرا برای نابودی قبرهای ساخته شده و شكستن مجسمه ها فرستاد».[9]

فرد دیگری بنام حسن سعید روایت صحیح مسلم را كه از علی رضی الله عنه است، ذكر كرده و سپس روایت دیگری از مسلم و ترمذی آورده كه رسول الله صلی الله علیه وسلم از استفاده كردن گچ برای قبور و ساختن بناء بر قبور نهی كرده است پس از ذكر این روایتها ادعا می كند كه امت بر ساختن بناء بر بارگاه و قبور و نوشتن بر آنها اجماع كرده اند، این ادعایی بیجا و نادرست است، وانگهی اجماع در صورت نبود نص معتبر است، با وجود نص اجماع اعتبار ندارد.

برای اطلاع بیشتر به کتاب (تحذیر الساجد من إتخاذ القبور مساجد) نوشته محدث ناصر الدین آلبانی مراجعه کنید.

اثنا عشری بر این امر اجماع داشته اند، دلیل این روایاتی است كه خود شیعه از ائمه نقل كرده اند و ما برخی از آنها را ذكركردیم.

 

 

نظریات و آراء فقهای شیعه:

شیخ یوسف بحرانی می گوید:

گروهی از اصحاب به كراهیت استفاده از گچ برای قبور و ساختن بنا بر قبرها تصریح كرده اند و ظاهرا در روایت «التذكرة» آورده كه بر مكروه بودن این مسئله اجماع است و شیخ در«النهایه» می گوید:

استفاده كردن گچ برای قبور و آراستن قبرها مكروه است.

در المبسوط می گوید: گچ كردن قبرها و ساختن بنا بر آنها در جاهای مباح، مكروه است.[10]

ملامحمد باقر سبزواری می گوید: بنا كردن ساختمان ـ بارگاه ـ بر قبرها مكروه است.

مصنف در «التذكرة» نقل كرده كه بر مكروه بودن این مسئله اجماع شده است و شیخ هم این اجماع را ذكر كرده است.

در الذكری می گوید: بنا كردن ساختمان بر قبر و مسجد قرار دادن آن مكروه است ....

در الذكری پس از نقل این اخبار می گوید: این اخبار را صدوق، شیخان و جماعتی از متأخرین در كتابهایشان نقل كرده اند و هیچ قبری را استثناء نكرده اند.[11]

محمد جواد حسینی عاملی مكروه بودن ساختن بارگاه و بنا بر قبور را نیز با اجماع نقل كرده است.[12]

با این حال سبزواری از قول شهید اول نقل می كند كه امامیه بر مخالفت با این اجماع، اتفاق كرده اند! اجماعی كه شیخ طائفه ابوجعفر طوسی و علامه حلی و دیگر علمای[13] شیعه نقل كرده اند، علاوه بر این در نوحه خوانی و سینه زنی و..... نیز بر خلاف اجماع شان عمل می كنند؟؟؟

بر گرفته از سایت نوار الاسلام

1 ـ الفقه العقاید 365

2 ـ وسائل الشیعه 2/869

3 ـ مستدرك الوسائل 1/127

4 ـ وسائل الشیعه 2/869 و جامع احادیث الشیعه 3/444

5 ـ كافی 3/228 ، من لا یحضره الفقیه 1/114 و وسائل الشیعه 2/887

6 ـ من لا یحضره الفقیه 1/114 ، علل الشرایع 358 ، الوافی 5/72 و وسائل الشیعه 2/887 و3/455

7 ـ مستدرك الوسائل 1/225

8 ـ كافی 6/528 ، وسائل الشیعه 2/869 و جامع احادیث الشیعه 3/445

9 ـ كافی 6/528 ، وسائل الشیعه 2/870 و جامع احادیث الشیعه 3/445

10 ـ الحدائق 4/130

11 ـ ذخیره المعاد فی شرح الارشاد سبزواری /343

12 ـ مفتاح الكرامة شرح قواعد العلامة عاملی 2/856

13 ـ ذخیره المعاد فی شرح الارشاد سبزواری 344