فضایل اهل بیت و منزلت والای آنان از دیدگاه اهل سنت

‌زيرا آنان هر زن و مرد مسلماني را كه از نسل عبدالمطلب باشد دوست می‌‌دارند.

همچنين  تمام همسران پيامبر ص  را دوست می‌‌دارند و به همه احترام ميگذارند، و باعدل و انصاف، و بدور از هرگونه هوا پرستي و تندروي هر كسي را در همان مقام و منزلتي قرار می‌‌دهند كه مستحق آن است.

كما اينكه اهل سنت به كساني كه خداوند به آنان هم افتخار ايمان و هم افتخار نسب قرابت حضرتش ص را عنايت فرموده احترام می‌‌گذارند.

‌ پس صحابي اي كه از اهل بيت رسول الله ص باشد، از يكرو او را به خاطر ايمان و تقوا و صحبتش با آن حضرت ص، و از سوي ديگر بخاطر افتخار و قرابتش با رسول الله ص دوست می‌‌دارند.

و كسي كه از اهل بيت باشد اما صحابي نباشد او را به خاطر ايمان و تقوا و نزديكي‌اش با رسول گرامي ص دوست می‌‌دارند.

يك قاعدة مهم

پس اهل سنت معتقدند كه افتخار نسب تابع افتخار ايمان است، كسي كه خداوند او را با هر دو نعمت (ايمان و نسب رفيع) افتخار بخشيده باشد براستي كه دو مدال افتخار يكجا برده است،  و كسي كه توفيق نعمت ايمان را نيافته باشد نسب شريف و رفيع نفعي به او نخواهد رساند، چنانكه خداوند متعال می‌‌فرمايد:

﴿إِنَّ أَكۡرَمَكُمۡ عِندَ ٱللَّهِ أَتۡقَىٰكُمۡ﴾ [الحجرات: 13]. «بدرستيكه مكرم‌ترين شما در نزد خدا پرهيزگارترين شماست». 

و رسول گرامي ص در پايان حديث طولاني‌اي كه امام مسلم آنرا به روايت أبو هريره درصحيحش نقل كرده (شماره2699) می‌‌فرمايد:

«مَنْ أَبْطَأَ بِهِ عَمَلُهُ لَمْ يُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ» «كسي كه عملش او را عقب بيندازد نسبش او را نمی‌‌تواند جلو بيندازد».

شرح حديث

حافظ ابن رجب / در شرح اين حديث در كتاب ارزشمندش جامع العلوم والحكم ص 308 می‌‌فرمايد:

«و معنايش اين است كه عمل، انسان را به درجات عالي بهشت در آخرت می‌‌رساند لذا خداوند متعال می‌‌فرمايد:

﴿وَلِكُلّٖ دَرَجَٰتٞ مِّمَّا عَمِلُوا﴾ [الأنعام: 132 و الأحقاف: 19]. «و هر كسي را از آنچه عمل كرده درجاتي خواهد بود»».

پس كسي كه عملش او را در نزد خداوند به درجات عالي نرساند نسبش نخواهد توانست او را جلو بيندازد تا اينكه آن درجات را كسب كند، زيرا خداوند در مقابل عمل پاداش می‌‌دهد نه نسب، چنانكه می‌‌فرمايد:

﴿فَإِذَا نُفِخَ فِي ٱلصُّورِ فَلَآ أَنسَابَ بَيۡنَهُمۡ يَوۡمَئِذٖ وَلَا يَتَسَآءَلُونَ ١٠١﴾ [المؤمنون: 101].

«آنگاه چون در صور دميده می‌‌شود. آن روز در ميانشان پيوند‌هاي خويشاوندي نباشد و از همديگر نپرسند».

وخداوند همواره امر فرموده كه با عمل به سوي آمرزش و مغفرت او بشتابيم، چنانکه ميفرمايد:

﴿ٱلَّذِينَ يُنفِقُونَ فِي ٱلسَّرَّآءِ وَٱلضَّرَّآءِ وَٱلۡكَٰظِمِينَ ٱلۡغَيۡظَ وَٱلۡعَافِينَ عَنِ ٱلنَّاسِۗ وَٱللَّهُ يُحِبُّ ٱلۡمُحۡسِنِينَ ١٣٤﴾ [آل‌عمران: 134].

«آنان كه در آسايش و سختي انفاق می‌‌كنند و خشم (خود) را فرو می‌‌خورند و از (تقصير) مردم درميگذرند. و خداوند نيكوكاران را دوست می‌‌دارد».

و همچنين می‌‌فرمايد:

﴿إِنَّ ٱلَّذِينَ هُم مِّنۡ خَشۡيَةِ رَبِّهِم مُّشۡفِقُونَ ٥٧ وَٱلَّذِينَ هُم بِ‍َٔايَٰتِ رَبِّهِمۡ يُؤۡمِنُونَ ٥٨ وَٱلَّذِينَ هُم بِرَبِّهِمۡ لَا يُشۡرِكُونَ ٥٩ وَٱلَّذِينَ يُؤۡتُونَ مَآ ءَاتَواْ وَّقُلُوبُهُمۡ وَجِلَةٌ أَنَّهُمۡ إِلَىٰ رَبِّهِمۡ رَٰجِعُونَ ٦٠ أُوْلَٰٓئِكَ يُسَٰرِعُونَ فِي ٱلۡخَيۡرَٰتِ وَهُمۡ لَهَا سَٰبِقُونَ ٦١﴾ [المؤمنون: 57-61].

«آنان كه از ترس پروردگاشان هراسانند وكساني كه به آيات پروردگارشان ايمان می‌‌آورند و كساني كه به پروردگارشان شرك نمی‌‌ورزند و كساني كه آنچه را بايد (در راهِ خدا) بدهند، می‌‌دهند و دلهايشان از اينكه به سوي پروردگارشان باز خواهند گشت بيمناك است اينانند كه در (راهِ) نيكيها تلاش می‌‌كنند و اينان در انجام آن پيشتازند».

سپس نصوصي را ذكر كرده كه به اعمال نيك تشويق می‌‌كند و اينكه ولايت و  دوستي رسول الله ص فقط با تقوا و عمل نيك بدست می‌‌آيد، آنگاه مطلب را به حديثي از صحابه جليل القدر حضرت عمرو بن العاص س كه در صحيح بخاري (شماره 5990) و صحيح مسلم (شماره215)  نقل گرديده به پايان می‌‌برد بدين شرح كه:

شاهد بر آنچه عرض كرديم حديث حضرت عمرو بن العاص س در صحيحين است که از پيامبر ص شنيده است كه می‌‌فرمودند:

«إن آل أبي فلان ليسوا لي باولياء وإنما ولي الله وصالح الـمومنين».

«آل فلاني دوستان من نيستند دوست من خداوند و مؤمنان نيكوكارند».

إشاره می‌‌فرمايد كه دوستي و ولايت ايشان با خويشاوندي بدست نمی‌‌آيد هر چند كه خويشاوند نزديك باشد، بلكه با ايمان و عمل نيك حاصل می‌‌شود پس كسي كه از نظر ايمان و عمل كاملتر باشد از نظر دوستي و ولايت با ايشان نزديكتر است حالا چه قرابت و خويشاوندي با حضرتش ص داشته باشد و چه نداشته باشد.

يك شعر جالب!

شاعري در اين خصوص چنين می‌‌سرايد:

            پايان سخنان ابن رجب /.

خداوند متعال می‌‌فرمايد:

﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلنَّبِيُّ قُل لِّأَزۡوَٰجِكَ إِن كُنتُنَّ تُرِدۡنَ ٱلۡحَيَوٰةَ ٱلدُّنۡيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيۡنَ أُمَتِّعۡكُنَّ وَأُسَرِّحۡكُنَّ سَرَاحٗا جَمِيلٗا ٢٨ وَإِن كُنتُنَّ تُرِدۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥ وَٱلدَّارَ ٱلۡأٓخِرَةَ فَإِنَّ ٱللَّهَ أَعَدَّ لِلۡمُحۡسِنَٰتِ مِنكُنَّ أَجۡرًا عَظِيمٗا ٢٩ يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ مَن يَأۡتِ مِنكُنَّ بِفَٰحِشَةٖ مُّبَيِّنَةٖ يُضَٰعَفۡ لَهَا ٱلۡعَذَابُ ضِعۡفَيۡنِۚ وَكَانَ ذَٰلِكَ عَلَى ٱللَّهِ يَسِيرٗا ٣٠ وَمَن يَقۡنُتۡ مِنكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِۦ وَتَعۡمَلۡ صَٰلِحٗا نُّؤۡتِهَآ أَجۡرَهَا مَرَّتَيۡنِ وَأَعۡتَدۡنَا لَهَا رِزۡقٗا كَرِيمٗا ٣١ يَٰنِسَآءَ ٱلنَّبِيِّ لَسۡتُنَّ كَأَحَدٖ مِّنَ ٱلنِّسَآءِ إِنِ ٱتَّقَيۡتُنَّۚ فَلَا تَخۡضَعۡنَ بِٱلۡقَوۡلِ فَيَطۡمَعَ ٱلَّذِي فِي قَلۡبِهِۦ مَرَضٞ وَقُلۡنَ قَوۡلٗا مَّعۡرُوفٗا ٣٢ وَقَرۡنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجۡنَ تَبَرُّجَ ٱلۡجَٰهِلِيَّةِ ٱلۡأُولَىٰۖ وَأَقِمۡنَ ٱلصَّلَوٰةَ وَءَاتِينَ ٱلزَّكَوٰةَ وَأَطِعۡنَ ٱللَّهَ وَرَسُولَهُۥٓۚ إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا ٣٣ وَٱذۡكُرۡنَ مَا يُتۡلَىٰ فِي بُيُوتِكُنَّ مِنۡ ءَايَٰتِ ٱللَّهِ وَٱلۡحِكۡمَةِۚ إِنَّ ٱللَّهَ كَانَ لَطِيفًا خَبِيرًا ٣٤﴾ [الأحزاب: 28-34].

«اي پيامبر! به زنانت بگو: اگر زندگاني دنيا و تجمّل آن را خواسته باشيد، پس بياييد تا شما را بهره مند كنم و به رها كردني نيك رهايتان سازم و اگر خداوند و رسول او و سراي آخرت را خواسته باشيد، (بدانيدكه) خداوند براي نيكوكارانتان پاداشي بزرگ فراهم ديده است. اي زنان پيامبر! هركس از شما كار ناشايستِ آشكاري انجام دهد، عذاب در حقّ او دوچندان افزوده می‌‌شود. و اين (كار) بر خداوند آسان است و هر كس از شما كه در برابر خداوند و پيامبرش گردن نهد و كار شايستي انجام دهد، پاداشش را دوباره به او می‌‌دهيم. و برايش روزي ارزشمند فراهم می‌‌سازيم اي زنان پيامبر! شما مانند هيچ يك از (ساير) زنان نيستيد، اگر تقوا داريد پس در سخن گفتن نرمي نكنيد تا مبادا آن كسي كه در دل خويش بيماري دارد به طمع بيفتد. و سخني شايسته بگوييد و در خانه‌هاي خود بمانيد وچون زينت نماييِ(عصر)جاهليت پيشين زينت ننماييد و نماز برپاي داريد و زكات بپردازيد و از خداوند و رسولش فرمان بريد. اي اهل بيت! جز اين نيست كه خداوند می‌‌خواهد پليدي را از شما، دور كند و چنانكه بايد شما را پاكيزه گرداند و هر آنچه را كه از آيه‌هاي خداوند و حكمت در خانه‌هايتان خوانده می‌‌شود ياد كنيد، ‌بي گمان خداوند  باريك بينِ آگاه است».

پس اين ارشاد خداوندي:

﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا﴾ [الأحزاب: 33].

دلالت بر فضيلت خويشاوندي رسول الله ص می‌‌كند و آل بيت و خويشاوندان ايشان كساني هستند كه صدقه بر آنان حرام است، بخصوص همسران و نوادگان ايشان، چنانكه گذشت.

فضائلي ديگر براي مادران مؤمنان

آيات مذكوره فضائل ديگري را نيز براي همسران ايشان در بر دارد از جمله:

اول: اينكه به آنان اختيار داده شد كه دنيا و زينت دنيا را می‌‌خواهند يا خدا و رسولش و سراي آخرت را؟ كه آنان خدا و رسول خدا و سراي آخرت را برگزيدند. (رضي الله عنهن و أرضاهن) «خداوند از آنان خوشنود باد و آنان را خوشنود بگرداند».

دوم: همچنين از ديگر فضائل آنان ارشاد گرامي (وأزواجه أمهاتهم) است كه خداوند آنان را مادران مؤمنان خوانده است.

و اما آيه مباركه: ﴿قُل لَّآ أَسۡ‍َٔلُكُمۡ عَلَيۡهِ أَجۡرًا إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰ﴾ [الشوری: 23]. 

«بگو: بر (رساندن) آن مزدي از شما در خواست نمی‌‌كنم، ولي بايد در ميان خويشاوندان دوستي پيشه كنيد».

قول صحيح در تفسير آيه

قول صحيح در تفسير آيه اين است كه منظور بطون(يعني قبايل مرتبط با) قريش است، چنانكه بيان آن در صحيح بخاري (شماره 4818) نقل گرديده است، امام بخاري/ (بعد از ذكرسند) می‌‌فرمايد:

نظر ابن عباس

«از عبدالله ابن عباس ب روايت است كه در  باره‌ی‌ آيه ﴿إِلَّا ٱلۡمَوَدَّةَ فِي ٱلۡقُرۡبَىٰ﴾ سؤال شد، سعيد ابن جبير فرمود: (قربي آل محمد ص) مراد است، ابن عباس فرمود: عجله كردي هيچ قبيله‌اي از قبايل قريش نبود مگر اينكه پيامبر ص با آنان خويشاوندي داشت: «إلا أن تصلوا ما بيني و بينكم من قرابة»؟ منظور اين است كه: روابط خويشاوندي خود را با من بر قرار داشته باشيد».

نظر ابن كثير

ابن كثير در تفسير اين آيه می‌‌فرمايد:

يعني بگو اي محمد به مشركين از كفار قريش:

«لا أسألكم علي هذا البلاغ و النصح لكم مالا تعطونيه، و إنما أطلب منكم أن تكفوا شركم عني و تذروني أبلغ رسالات ربي إن لم تنصروني، فلا تؤذوني بما بيني وبينكم من القرابة».

«من در قبال اين تبليغ و نصيحت شما، از شما مالي نمی‌‌طلبم كه به من بدهيد، آنچه از شما می‌‌خواهم اين است كه شر و گزندتان را از من باز داريد تا اينكه رسالت پروردگارم را ابلاغ كنم، شما را به آن قرابتي كه بين من و شماست اگر مرا ياري نمی‌‌كنيد پس آزار و اذيتم نرسانيد».

سپس ابن كثير اثر ابن عباس را كه قبلاً آورديم ذكر می‌‌كند.

تفسير نا درست

و اما اينكه بعضي هوا پرستان (القربي) را در آيه به  فاطمه و علي ب و اولاد آنان اختصاص می‌‌دهند درست نيست و ادعايي بي دليل است، زيرا آيه كريمه مكي است، و ازدواج علي با فاطمه ب در مدينه انجام گرفته است.

 ابن كثير / می‌‌فرمايد:

«نزول آيه را به جرياني كه در مدينه اتفاق افتاده ربط دادن دور از واقعيت است زيرا كه آيه مكي است، و در آن زمان فاطمه اولادي نداشته زيرا تا آنزمان ايشان با علي ازدواج نكرده بوده،  ازدواج آنها بعد از غزوه بدر در سال دوم هجري اتفاق افتاده است، حقيقت تفسير آيه كريمه همانست كه دانشمند  امت و مفسر قرآن عبدالله ابن عباس ب بيان فرموده چنانكه امام بخاري / روايت می‌‌كند».

سپس روايات زيادي از سنت رسول الله ص و آثاري از ابوبكر و عمر ب در فضيلت اهل بيت پيامبر ص ذكر می‌‌كند.

امام مسلم در صحيحش (شماره 2276) از واثله بن اسقع س روايت می‌‌كند كه فرمود: از رسول الله ص شنيدم كه فرمودند:

«خداوند كنانه را از نسل اسماعيل و قريش را از كنانه و بني‌هاشم را از قريش و مرا از بني‌هاشم برگزيد».

حديث عايشه صديقه در فضيلت اهل بيت

همچنين امام مسلم در صحيحش (شماره 2424) از ام المؤمنين عايشه صديقه ل روايت می‌‌كند كه فرمود:

پيامبر ص درحاليكه كسايي كه از موي سياه بافته شده بود بر خود داشتند هنگام چاشت از خانه بيرون رفتند، حسن ابن علي آمد او را باخود داخل كردند،‌ سپس حسين آمد با ايشان داخل شد، سپس فاطمه آمد او را داخل كردند، سپس علي آمد او را هم داخل كردند، ‌آنگاه اين آيه را تلاوت فرمودند:

﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱللَّهُ لِيُذۡهِبَ عَنكُمُ ٱلرِّجۡسَ أَهۡلَ ٱلۡبَيۡتِ وَيُطَهِّرَكُمۡ تَطۡهِيرٗا﴾ [الأحزاب: 33].

«اي اهل بيت! جز اين نيست كه خداوند می‌‌خواهد پليدي را از شما دور كند و چنانكه بايد شما را پاكيزه گرداند».

حديث سعد بن ابي وقاص در فضيلت اهل بيت

همچنين امام مسلم در صحيحش (شماره 2404) از سعد بن ابي وقاص س روايت می‌‌كند كه فرمود: هنگامي كه آيه كريمه: ﴿فَقُلۡ تَعَالَوۡاْ نَدۡعُ أَبۡنَآءَنَا وَأَبۡنَآءَكُمۡ﴾ [آل‌عمران: 61].

«بگو: بياييد تا فرزندانمان و فرزندانتان فرا خوانيم» نازل گرديد رسول الله ص، علي و فاطمه و حسن و حسين را فرا  خواندند و فرمودند: «اللهم هؤلاء أهل بيتي» «پروردگارا! اينها اهل بيت من هستند».

حديث زيد بن ارقم در فضيلت اهل بيت

و امام مسلم در صحيحش (2408) با سند خودش از يزيد بن حيان روايت می‌‌كند كه گفت:

من و حصين بن سبره و عمر بن مسلم نزد زيد بن ارقم رفتيم، وقتي نشستيم حصين به او گفت: زيد! تو خير بسياري بدست آوردي، پيامبر ص را ديدي و حديث ايشان را شنيدي و با ايشان جهاد كردي، و پشت سر ايشان نماز خواندي، براستي كه تو خير بسياري بدست آوردي، زيد! از آنچه از رسول الله ص شنيده‌اي برايمان بيان كن  فرمود: برادرزاده من! عمرم زياد شده، و از آن زمان مدت زيادي گذشته، بعضي از آنچه كه از رسول الله ص بياد داشتم فراموش كرده ام پس هرچه برايتان بيان كردم قبول كنيد، و هر چه نتوانستم وادارم نكنيد، سپس فرمود:

روزي رسول الله ص در سر چشمه‌اي كه بين مكه و مدينه واقع است و خمّ ناميده می‌‌شود در ميان ما به ايراد خطبه پرداختند، حمد و ثناي پروردگار را بيان فرموده و موعظه كرده و پند دادند، سپس فرمودند:

«أَمَّا بَعْدُأَيُّهَا النَّاسُ فَإِنَّمَا أَنَا بَشَرٌ يُوشِكُ أَنْ يَأْتِىَ رَسُولُ رَبِّى فَأُجِيبَ وَأَنَا تَارِكٌ فِيكُمْ ثَقَلَيْنِ أَوَّلُهُمَا كِتَابُ اللَّهِ فِيهِ الْهُدَى وَالنُّورُ فَخُذُوا بِكِتَابِ اللَّهِ وَاسْتَمْسِكُوا بِهِ. فَحَثَّ عَلَى كِتَابِ اللَّهِ وَرَغَّبَ فِيهِ ثُمَّ قَالَ  وَأَهْلُ بَيْتِى أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِى أَهْلِ بَيْتِى أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِى أَهْلِ بَيْتِى أُذَكِّرُكُمُ اللَّهَ فِى أَهْلِ بَيْتِ. فَقَالَ لَهُ حُصَيْنٌ وَمَنْ أَهْلُ بَيْتِهِ يَا زَيْدُ أَلَيْسَ نِسَاؤُهُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ قَالَ نِسَاؤُهُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِهِ وَلَكِنْ أَهْلُ بَيْتِهِ مَنْ حُرِمَ الصَّدَقَةَ بَعْدَهُ. قَالَ وَمَنْ هُمْ قَالَ هُمْ آلُ عَلِىٍّ وَآلُ عَقِيلٍ وَآلُ جَعْفَرٍ وَآلُ عَبَّاسٍ . قَالَ كُلُّ هَؤُلاَءِ حُرِمَ الصَّدَقَةَ قَالَ نَعَمْ ».

«اما بعد: اي مردم! جز اين نيست كه من مانند شما بشري هستم، عنقريب قاصد پروردگارم خواهد آمد و من دعوتش را خواهم پذيرفت.- پس اينك كه دارم می‌‌روم-  در ميان شما دو چيز می‌‌گذارم يكي كتاب الله كه در آن هدايت و نور است، پس كتاب الله را فراگيريد و به آن چنگ بزنيد، آنگاه درباره قرآن كريم ترغيب و تشويق نمودند، سپس فرمودند: و اهل بيتم، به شما درباره اهل بيتم سفارش می‌‌كنم، به شما درباره اهل بيتم سفارش می‌‌كنم، به شما درباره اهل بيتم سفارش می‌‌كنم، حصين پرسيد زيد! اهل بيت حضرتش كيست؟ مگر همسرانش از اهل بيتش نيستند فرمود: همسرانش از اهل بيتش هستند و ليكن اهل بيتش كساني هستند كه بعد از ايشان صدقه بر آنان حرام است كما اينكه در حيات حضرتش حرام بوده است، پرسيد آنها كيستند؟ فرمود: آل علي و آل عقيل و آل جعفر و آل عباس، سپس پرسيد بر همه‌ی اينها صدقه حرام است فرمود: بله و در روايت ديگري آمده است كه گفتيم اهل بيتش كيست؟ همسرانش؟  فرمود خير، زن مدتي با مرد زندگي می‌‌كند وقتي طلاقش می‌‌دهد او به نزد پدر و اقوامش بر می‌‌گردد، اهل بيتش اصل و  نسلش هستند كه بعد از ايشان هم صدقه بر آنان حرام است».

اينجا به چند نكته بايد اشاره كنيم:

اول: اينكه ذكر علي و فاطمه و دو فرزند شان ش اجمعين در حديث كساء و مباهله كه گذشت دلالت بر انحصار اهل بيت به آنها نمی‌‌كند. آنچه می‌‌رساند اين است كه آنان خصوصي‌ترين افراد، و اهل بيت درجه يك ايشان هستند، و اينكه اينها اولين كساني هستند كه لفظ اهل بيت آنها را شامل می‌‌شود چنانكه قبلا هم اشاره كرديم.

دوم: اينكه ذكر آل عقيل و آل علي و آل جعفر و آل عباس در حديث گذشته دلالت بر اين نمی‌‌كند كه صدقه فقط بر اينها حرام است، بلكه بر هر زن و مرد مسلمان از نسل عبدالمطلب حرام است، و حديث عبدالمطلب بن ربيعه بن الحارث بن عبدالمطلب که در صحيح مسلم گذشت همه فرزندان و نوادگان ربيعه بن الحارث بن عبدالمطلب را در بر می‌‌گيرد.

سوم: استدلال از كتاب و سنت در مورد اينكه همسران پيامبر ص از اهل بيتش هستند و لذا صدقه بر آنها حرام است گذشت.

در حديث زيد آمد كه بنا بر روايت اول آنان در اهل بيت داخل و بنا بر روايت دوم داخل نيستند،‌ بايد گفت: كه معتبر روايت اول است، و روايت دوم كه بر اساس آن همسران در آل بيت داخل نمی‌‌شوند بر همسران ديگر انطباق دارد و نه بر همسران خود حضرت رسول ص.

همسران ايشان رضي الله عنهن حالت استثنايي دارند زيرا رابطه آنها با حضرتش به نسب شباهت دارد چونكه رابطه آنها با ايشان قطع نمی‌‌شود و پس از مرگ هم ادامه دارد، آنها همچنانكه در دنيا همسران حضرت بودند در آخرت نيز همسران ايشان خواهند بود، چنانكه توضيح آن در سخنان ابن قيم / گذشت.

چهارم: اينكه اهل سنت و جماعت وصيت رسول الله ص را كه در حديث فوق گذشت به نحو كامل اجراء می‌‌كنند و در اين زمينه بسيار مؤفق هستند، زيرا آنها همه اهل بيت را دوست می‌‌دارند، و با همه شان محبت ومودت دارند و با عدالت و انصاف آنان را در جايگاه شايسته خود شان می‌‌گذارند.

يك مقايسه

ديگران چنانكه شيخ الاسلام ابن تيميه / در مجموع الفتاوي(4/49) می‌‌فرمايد:

«وأبعد الناس عن هذه الوصية الرافضة فانهم يعادون العباس وذريته بل يعادون جمهور أهل البيت ويعينون الكفار عليهم».

«دورترين مردم در اجراي اين وصيت نبوي رافضه (يعني شيعيان غالي) هستند، ‌زيرا آنان با عباس و خاندان او دشمني می‌‌كنند، ‌بلكه بر جمهور اهل بيت دشمني روا می‌‌دارند،‌ و كافران را عليه آنان ياري می‌‌كنند».

وحديث «كل سبب ونسب منقطع يوم القيامه الإ سببي ونسبي». «هر سبب و نسبي در روز قيامت منقطع می‌‌گردد، مگر سبب و نسب من».

شيخ الباني / اين حديث را در سلسله احاديث صحيحه (2036) آورده است كه راويانش: ابن عباس و عمر فاروق و ابن عمر و مسور بن مخرمه ش هستند، و كساني كه حديث را از آنان نقل كرده‌اند را نيز ذكر می‌‌كند و می‌‌فرمايد:

خلاصه اينكه حديث با مجموع طرقش صحيح است.  والله أعلم.

انگيزه ازدواج عمر با دختر علي و فاطمه

در بعضي طرق اين حديث آمده است كه همين امر باعث شد كه عمر فاروق س به ازدواج با ام كلثوم دخت گرامي علي و فاطمه ش اجميعن علاقمند شود.

درود بر مادران مؤمنان

امام احمد در مسندش (5/374) از عبدالرزاق از معمر از ابن طاووس از ابي بكر بن محمد بن عمرو بن حزم از مردي از اصحاب پيامبر ص  روايت می‌‌كند كه رسول الله ص می‌‌فرمودند:

«اللَّهُمَّ صَلِّى عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَعَلَى أَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّتِهِ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى أَهْلِ بَيْتِهِ وَعَلَى أَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّتِهِ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى آلِ إِبْرَاهِيمَ إِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ».

ابن طاوس می‌‌فرمايد: پدرم نيز چنين درود می‌‌فرستاد.

امام بخاري و امام مسلم و اصحاب سنن اربعه از همه رجال اسناد قبل از صحابي حديث روايت كرده‌اند، شيخ الباني در کتاب روش نماز پيامبر ص  می‌‌فرمايد: (رواه احمد و الطحاوي بسند صحيح)

يك توضيح لازم

و اما ذكر درود و سلام بر ازواج و ذريه در صحيحين نيز از حديث ابي حميد ساعدي س ثابت است. اما اين دلالت نمی‌‌كند كه آل بيت منحصر به ازواج و ذريه باشند بلكه دلالت به اين امر دارد كه آنها بطور اكيد در اهل بيت داخلند. و به هيچ عنوان از اين دائره خارج نيستند و عطف ازواج و ذريه بر اهل بيت ايشان در حديث گذشته از باب عطف خاص بر عام است.

تحليلي از ابن قيم

ابن قيم پس از آوردن حديثي كه در آن اهل بيت و ازواج و ذريه يكجا نام برده شده‌اند می‌‌فرمايد:

(كه البته در سندش جاي سخن و جود دارد)

«در اينجا كه ازواج و ذريه و اهل بيت را جمعا ذكر كرده گويا با نص آنان را متعين فرموده تا بيان دارد كه آنها شايسته آنند كه در أهل داخل باشند، و به هيچ عنوان از دائره اهل بيت خارج نيستند بلكه آنها مستحق‌ترين و شايسته‌ترين كساني‌اند كه می‌‌توانند جزو اهل بيت باشند، و اين از باب عطف خاص بر عام و بالعكس است، تا اينكه شرافت آنانرا گوشزد كرده و با اين تخصيص از ميان همنوعانشان شايستگي آنانرا بيان كرده باشد و آنها لايق‌ترين و شايسته‌ترين افراد اين نوع اند كه بايد در اين افتخار داخل باشند». [جلاءالافهام ص338].

 رسول گرامي صلى الله عليه وسلم می‌‌فرمايند:

«إن الصدقه لا تنبغي لآل محمد إنما هي أوساخ الناس» «صدقه براي آل محمد شايسته نيست زيرا كه صدقه چرك مال مردم است».

به روايت صحيح مسلم از حديث عبدالمطلب بن ربيعه (1072) كه قبلاً هم گذشت.